Bezpieczna utylizacja eternitu to obowiązek każdego właściciela nieruchomości, który posiada na swojej posesji materiały zawierające azbest. Dowiedz się, jak prawidłowo przeprowadzić ten proces, by chronić zdrowie swoje i innych.
Dlaczego utylizacja eternitu jest ważna?
Utylizacja eternitu stanowi priorytet w zakresie ochrony środowiska i zdrowia publicznego. Podczas degradacji tego materiału, do powietrza uwalniają się szkodliwe włókna azbestowe, które mogą utrzymywać się w atmosferze przez długi czas. Ich obecność stwarza poważne zagrożenie dla zdrowia ludzi i zwierząt, szczególnie gdy przedostaną się do organizmu drogą oddechową.
Nieodpowiednie składowanie eternitu prowadzi do skażenia gleby i wód gruntowych. Porzucone odpady azbestowe mogą zanieczyszczać okoliczne tereny nawet przez kilkadziesiąt lat, stanowiąc stałe źródło zagrożenia dla lokalnych ekosystemów.
Szkodliwość azbestu dla zdrowia
Azbest zawarty w eternicie należy do najbardziej niebezpiecznych substancji dla organizmu człowieka. Mikroskopijne włókna azbestowe, uwalniane podczas niszczenia materiału, są niewidoczne gołym okiem, ale ich działanie może być śmiertelne.
- azbestoza – zwłóknienie tkanki płucnej
- międzybłoniak opłucnej – agresywny nowotwór
- rak płuc
- nowotwory krtani
- nowotwory jajników
Objawy chorób azbestozależnych mogą ujawnić się nawet po 20-40 latach od ekspozycji. Badania medyczne potwierdzają, że nie istnieje bezpieczny poziom narażenia na włókna azbestowe.
Przepisy prawne dotyczące azbestu
Podstawowym aktem prawnym regulującym kwestie azbestu w Polsce jest ustawa z 19 czerwca 1997 r., zakazująca produkcji, importu i obrotu wyrobami azbestowymi. Na jej podstawie powstał „Program Oczyszczania Kraju z Azbestu na lata 2009-2032”.
- całkowity zakaz produkcji i obrotu wyrobami azbestowymi
- obowiązek usunięcia azbestu do 2032 roku
- konieczność zgłaszania prac demontażowych z 30-dniowym wyprzedzeniem
- wymóg posiadania specjalnych zezwoleń przez firmy usuwające azbest
- wysokie kary za nieprzestrzeganie przepisów
Jak bezpiecznie usunąć eternit?
Demontaż eternitu wymaga szczególnych środków ostrożności ze względu na zawartość azbestu. Choć prawo nie zabrania samodzielnego usuwania eternitu, zdecydowanie zaleca się skorzystanie z usług certyfikowanych firm specjalistycznych, które posiadają odpowiednie wyposażenie i doświadczenie.
Przygotowanie do usunięcia eternitu
Przed rozpoczęciem prac demontażowych niezbędne jest odpowiednie przygotowanie i zgłoszenie planowanych robót do właściwego organu administracji.
- maska przeciwpyłowa z filtrem P3
- kombinezon ochronny jednorazowego użytku
- rękawice nienasiąkliwe
- obuwie ochronne
- folie budowlane i taśmy ostrzegawcze
- szczelne worki na odpady azbestowe
Proces demontażu i zabezpieczenia
Prawidłowy demontaż eternitu rozpoczyna się od zabezpieczenia terenu prac. Obszar należy oznakować i uniemożliwić dostęp osobom postronnym. Ziemię wokół budynku trzeba wyłożyć grubą folią, a wszystkie otwory w budynku szczelnie zamknąć.
- nie wolno ciąć, łamać ani kruszyć płyt eternitowych
- płyty należy delikatnie odkręcać lub podważać
- każdą zdemontowaną płytę trzeba natychmiast zwilżyć
- materiał pakować w szczelne, oznakowane worki
- teren oczyścić odkurzaczem z filtrem HEPA
Gdzie oddać eternit?
Prawidłowa utylizacja eternitu stanowi nie tylko wymóg prawny, ale przede wszystkim konieczność dla ochrony zdrowia i środowiska. Zdemontowane płyty eternitowe należy przekazać wyłącznie do autoryzowanych punktów odbioru odpadów azbestowych. Zabronione jest wyrzucanie eternitu na zwykłe wysypiska śmieci, składowanie na własnej posesji czy pozostawianie w miejscach niedozwolonych.
Informacji o punktach odbioru eternitu należy szukać w lokalnym urzędzie gminy lub miasta. Samorządy prowadzą ewidencję firm uprawnionych do odbioru i transportu odpadów azbestowych oraz posiadają aktualną listę składowisk. Eternit musi być odpowiednio zabezpieczony – szczelnie opakowany w folię o grubości minimum 0,2 mm lub umieszczony w specjalnych workach na odpady azbestowe.
Punkty odbioru eternitu
Składowiska odpadów niebezpiecznych przyjmujące eternit posiadają specjalne zezwolenia na unieszkodliwianie materiałów azbestowych. W Polsce działa kilkadziesiąt takich punktów, których lokalizacje można sprawdzić w Bazie Azbestowej Ministerstwa Rozwoju i Technologii oraz wojewódzkich planach gospodarki odpadami.
- kontakt z urzędem gminy w celu ustalenia najbliższego punktu odbioru
- weryfikacja aktualnych możliwości przyjęcia odpadów przez składowisko
- sprawdzenie terminów okresowych zbiórek azbestu organizowanych przez gminę
- potwierdzenie wymagań dotyczących zabezpieczenia materiału
- uzgodnienie szczegółów transportu i dostawy
Rola specjalistycznych firm
Firmy utylizacyjne zapewniają kompleksową obsługę w zakresie usuwania eternitu. Posiadają niezbędne uprawnienia, wykwalifikowany personel oraz specjalistyczny sprzęt do bezpiecznego demontażu i transportu materiałów azbestowych.
- profesjonalny demontaż z zachowaniem wymogów bezpieczeństwa
- transport zgodny z przepisami o przewozie materiałów niebezpiecznych
- pomoc w uzyskaniu wymaganych zezwoleń i dokumentacji
- doradztwo w zakresie możliwości dofinansowania
- wystawienie karty przekazania odpadu
Koszty i dofinansowanie utylizacji eternitu
Koszt utylizacji eternitu zależy od wielu czynników, w tym ilości materiału, jego rodzaju oraz stopnia zanieczyszczenia azbestem. Na całkowitą wycenę wpływają również prace specjalistyczne, transport oraz lokalizacja nieruchomości. Właściciele mogą skorzystać z programów dofinansowania, które znacząco obniżają wydatki związane z usuwaniem azbestu.
Koszty związane z utylizacją
| Rodzaj usługi | Koszt |
|---|---|
| Utylizacja na składowisku | 300-600 zł/tona |
| Demontaż | 15-40 zł/m² |
| Transport | 2-5 zł/km |
Dofinansowanie i programy pomocy
Program Oczyszczania Kraju z Azbestu na lata 2009-2032 umożliwia uzyskanie znaczącego wsparcia finansowego. Środki dystrybuowane są przez Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej do wojewódzkich funduszy, a następnie do gmin.
- możliwość uzyskania do 100% dofinansowania na transport i utylizację
- częściowe lub całkowite pokrycie kosztów demontażu
- konieczność złożenia wniosku w urzędzie gminy
- wymagane dokumenty potwierdzające własność nieruchomości
- ocena stanu technicznego wyrobów azbestowych